Franeker heeft in de Friese historie een belangrijke rol gespeeld. ’Het oog van Friesland’ noemde men de stad.Vertegenwoordigers van de keizer en de paus hielden hier hun zitting en er woonden veel edellieden. De vele stinsen en staten waarin zij woonden, staan nog steeds. Het Martenahuis, het voormalige stadspaleis, bijvoorbeeld. U herkent het aan de gele en rode kloostermoppen waarvan het is gebouwd. Zelfs de tuin is bijzonder. De vazal Hessel van Martena kweekte er bloemen en planten uit Zuid-Europa. In het vroege voorjaar kunt u genieten van zijn hobby: dan staat de zeldzame stinsenflora in bloei.
In Franeker vindt u vele antiek- en snuisterijwinkeltjes. Het huis van de vroegere theehandelaar Van Balen bijvoorbeeld.De inrichting van zijn woning en winkel is een van de best bewaarde Art Nouveau-interieurs van het land.